Pentadbiran Awam dan Rasuah: Siri Empat

Ruhanie Ahmad

Tiga siri sebelum ini cuba membuktikan bahawa kecepakan pentadbiran awam tidak boleh dijadikan indikator total untuk mengukur tahap rasuah dalam perkhidmatan awam. Dalam konteks Malaysia, rasuah juga gagal dibanteras secara efektif antaranya kerana agensi pencegahannya dituduh sebagai tidak partisan dalam penyiasatannya terhadap kes-kes rasuah membabitkan ”ikan jerong” (Caiden, Dwivewdi & Jabbra 2001:141).

Tetapi, oleh kerana banyak pihak pastinya mempertikaikan pokok persoalan utama dalam siri-siri sebelum ini, iaitu pentadbiran awam yang cekap tidak boleh dijadikan indikator total kepada ketiadaan amalan rasuah dalam sektor awam, sama-samalah kita pastikan bagaimanakah hakikatnya dalam sektor swasta.

Di Malaysia jarang kedengaran kes rasuah di sektor korporat, melainkan yang melibatkan seorang peneraju syarikat yang telah dibicarakan di mahmakah. Namun perbicaraan itu diberhentikan dan kesnya ditutup kerana pihak tertuduh meninggal dunia.

Tetapi, adakah ini bermakna bahawa sektor swasta Malaysia adalah bebas dari rasuah? Mungkinkah kisah-kisah hangat mengenai Sime Darby mutakhir ini merupakan manifestasinya?

Kes Rasuah Siemens AG

Untuk memberikan jawapan kepada persoalan di atas, sama-samalah kita tinjau kes rasuah yang membabitkan sebuah syarikat multinasional yang pernah berlaku di Jerman dan Amerika Syarikat (AS).

Dalam konteks ini, Siemens AG telah dihadapkan ke mahkamah secara serentak di Jerman dan di AS. Menurut Sidhu (2009:1343), kes tersebut selesai di bicarakan di Munich dan Washington D. C. pada 15 Disember 2008, dimana syarikat tersebut dikenakan denda dan bayaran perundangan sejumlah dua bilion Euro.

Ironisnya, syarikat ini mempunyai sistem urus tadbir yang cekap. Ia juga mempunyai 500 pegawai penguatkuasa urus tadbir di merata dunia. Tetapi, dana untuk rasuah, menurut Sidhu, adalah sebahagian daripada elemen kos yang diselindungkan di sebalik wang pengurusan syarikat berkenaan.

Ini bermakna rasuah adalah sebahagian daripada budaya korporat dalam sesetengah syarikat multinasional, walaupun ianya cekap dan sentiasa menitikberatkan sistem tadbir urus yang berkesan.

Oleh sebab itu, jika pentadbiran awam yang cekap tidak menjamin ianya terbebas daripada rasuah, adakah syarikat korporat yang cekap juga terbebas daripada jenayah ini?

Jika kes Siemens AG ini boleh dijadikan rujukan, tidakkah benar bahawa kecekapan dalam sektor korporat juga tidak memastikan sama ada ianya akan bebas daripada amalan rasuah?

Senario di Malaysia

Hasill tinjauan dengan sahabat-sahabat di sektor korporat, termasuk GLCs, dan menerusi pengalaman peribadi sebagai seorang bekas pengerusi jawatankuasa audit di sebuah organisasi korporat tertentu, saya dapati wujud sekurang-kurangnya tiga kategori rasuah dan penyalahgunaan kuasa dalam sektor swasta.

Oleh itu, jika di penghujung siri tiga saya paparkan petikan ini---fenomena korupsi sistemik kini dipergunakan oleh penjenayah untuk menyogok jentera kerajaan, daripada kalangan pembikin dasar, sektor pentadbiran, penguatkuasa undang-undang, hinggalah kepada anggota judisiari, bagi memudahkan operasi jenayah rentas sempadan di sesebuah negara (Williams 2007:199; Holmes 2007:84; Nadelmann 1993)---tidak mungkinkah korupsi sistemik ini juga diamalkan oleh warga korporat di Malaysia? [Siri kelima mengenai rasuah akan disiarkan Isnin depan.]